Cytryna to niewielkie wiecznie zielone drzewo. Uważa się że pochodzi z Chin lub z Indii. Natomiast w dzisiejszych czasach można je spotkać w licznych odmianach w wielu krajach na całym świecie. Obecnie największe plantacje cytryn znajdują się w takich krajach jak: Stany Zjednoczone, Meksyk, Włochy, Brazylia i Hiszpania. Cytryna co ciekawe może owocować przez cały rok oczywiście w sprzyjających warunkach. Jej owoce stosowane są nie tylko w kuchni ale również w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym.
Właściwości lecznicze cytryny
Cytryna jest znana ze swoich właściwości zdrowotnych ze względu na skład. Między innymi zawiera potas, wapń, błonnik, witaminę C, kwas cytrynowy oraz flawonoidy. Kwas cytrynowy to naturalny konserwant pomocny również w trawieniu pokarmów ale również ułatwiający wchłanianie wapnia. Kwas cytrynowy może pomóc również rozpuścić kamienie powstające w środowisku zasadowym np. fosforanowe. Ze względu na aktywność biologiczną związków takich jak flawonoidy cytrusowe, które jako przeciwutleniacze neutralizują aktywne formy tlenu które mogą uszkadzać komórki organizmu i przyczyniać się do chorób przewlekłych w tym raka cytryna podobnie jak inne owoce cytrusowe ma właściwości antynowotworowe, przeciwwirusowe i przeciwzapalne.
Skórka cytryny zawiera olejki eteryczne, które składają się głównie z limonenu odpowiadającego za jej charakterystyczny zapach. W wysokich stężeniach jest on stosowany jako środek czyszczący i odtłuszczający. Albo jako rozpuszczalnik w farbach. W kosmetyce natomiast używa się go głównie jako komponent zapachowy. Stanowi on także dodatek smakowy do produktów spożywczych. Warto zatrzymać się przy limonenie, ponieważ liczne badania przeprowadzone głównie za zwierzętach i w warunkach laboratoryjnych sugerują jego zdolność zmniejszenia ryzyka zachorowania na różne rodzaje raka, hamowanie ich rozwoju lub doprowadzenia do zniszczenia komórek nowotworowych. Potrzebne jest jeszcze więcej badań ale wyniki są obiecujące.
Ponadto zmniejszone do mniejszej postaci pektyny cytrusowe okazują się pomocne w walce z przerzutowym czerniakiem. A także aktywują proces apoptozy czyli śmierci komórkowej komórek guzów raka, gruczołu krokowego, sutka i okrężnicy. Jednak potrzebne są dalsze badania skuteczności tej substancji u ludzi.
Skórka cytryna zawiera również Tangeretin. Jest to flawonoid, który może mieć skuteczne, ochronne działanie przy zaburzeniach mózgu takich jak choroba Parkinsona. Wykazują także aktywność w działaniu obniżającym cholesterol i przeciwnowotworowym. W skórce cytryny zawarte są także szczawiany o czym powinny pamiętać osoby mające problemy z kamieniami.
Właściwości odżywcze cytryny
Cytryna jest również jednym ze źródeł witaminy C. jednak pomimo powszechnego przekonania że jest to bogate źródło, najprawdopodobniej z powodu kwaśnego smaku, które zawdzięcza kwasowi cytrynowemu. To przekonanie jest błędne. Dla porównania w 100 gramach cytryny witaminy C jest 50 mg, natomiast w kiwi na 100 gramów tego owocu znajduje się 90 mg witaminy C, w czarnej porzeczce 200 mg na 100 gram tego owocu. Cytryna jak każdy owoc jest warty jedzenia, dlatego powinna być w jadłospisie osób które zdrowo się odżywiają.
Czy woda z cytryny odchudza i przynosi wymierne korzyści dla zdrowia?
Ciepła woda z sokiem z cytryny może pomóc złagodzić wiele objawów niestrawności takie jak wzdęcia czy zgaga. Uważa się również, że pity na czczo wspomniany roztwór pomaga oczyścić organizm w toksyn i przyczynia się do odchudzenia. Ponadto sok z cytryny pity z rana i wieczora może pomóc w regularnym wypróżnianiu się. Cytryny wbrew kwaśnemu smakowi należą do alkalicznej żywności, pomagającej w przywróceniu równowagi pH w organizmu. Niestety sok z cytryny może mieć działanie erozyjne na szkliwo zębów, dlatego poleca się picie go przez słomkę albo przepłukaniu jamy ustnej po jego wypiciu.
Jaka cytryna będzie dla nas najlepsza?
Najlepiej wybierać w pełni dojrzałe żółte cytryny, można je przechowywać w temperaturze pokojowej z dala od światła słonecznego przez około tydzień lub w lodówce przez około cztery tygodnie. Jeżeli chcemy wykorzystać skórkę od cytryny pamiętajmy o jej dokładnym wyszorowaniu pod bieżącą wodą. Wskazane jest również aby cytryna była uprawiana metodami ekologicznymi tzn. bez pestycydów i woskowania. Sok i skórkę z cytryny można przygotować do późniejszego wykorzystania. Świeżo wyciśnięty sok możemy zamrozić w kostki a suszone skorki z cytryny przechowywać w chłodnym i suchym miejscu w szczelnie zamkniętym szklanym pojemniku.
Cytryna jako dodatek do herbaty
Ważna informacją dotyczącą cytryny jest także to, że gdy podczas parzenia herbaty dodajemy cytrynę uwalniają się z herbaty szkodliwe substancje. Chodzi o to że w liściach herbaty jest nie przyswajalny lub mało przyswajalny glin aluminium, który w kwaśnym środowisku i wysokiej temperaturze zmienia się w cytrynian glinu związek który jest przyswajalny może odkładać się w mózgu i sprzyjać chorobom otępiennym takim jak Altsheimer. Gdy dodamy cytrynę do herbaty ciepłej bez fusów taki proces nie zachodzi. Chodź nie ma badań klinicznych dotyczących tego tematu sugeruje się aby nie dodawać cytryny w czasie parzenia herbaty.
