Na liście składników wielu artykułów spożywczych znajdziemy obecność syropu glukozowo-fruktozowego. Jest on bardzo często stosowanym zamiennikiem białego cukru, używanym w przemyśle spożywczym.
Jego szkodliwy wpływ na ludzki organizm znany jest nie od dziś. Zawierają go między innymi napoje słodkie, syropy, słodycze, dżemy, czy jogurty. Co warto wiedzieć o syropie glukozowo-fruktozowym i czemu należy go unikać w codziennej diecie?
Czym jest syrop glukozowo-fruktozowy?
Syrop glukozowo-fruktozowy, nazywany jest też wysokofruktozowym syropem kukurydzianym, to zamiennik cukru, którego używa się w produkcji żywności. Został on wynaleziony w Stanach Zjednoczonych w latach 50. XX wieku, natomiast dopiero w latach 70 zaczął być produkowany na masową skalę.
Stał się on dosyć szybko niezwykle popularny. W przemyśle spożywczym chętnie po niego sięgano, gdyż był on tańszą alternatywą dla cukru. Produkt ten w postaci płynnej pozwalał na sprawniejszy transport, a ponadto łączy się i miesza bez problemu z innymi substancjami.
Sprawdź również:
Wysokofruktozowy syrop kukurydziany ma niską lepkość, nie ulega procesowi krystalizacji oraz przeciwdziała wysychaniu produktów, w których się znajduje. Ta substancja słodząca jest też odporna na działanie drobnoustrojów, jak i przeciwdziała ich rozwojowi. Jest też odporna na niską temperaturę i nie zamarza. Jest to jednak jeden z najbardziej szkodliwych zamienników cukru dla ludzkiego zdrowia.
Jak powstaje syrop glukozowo-fruktozowy?
Syrop glukozowo-fruktozowy powstaje przede wszystkim ze skrobi ziemniaczanej, jednak czasem produkuje się go też z pszenicy. Jest on tworzony w procesie hydrolizy enzymatycznej albo kwasowej skrobi. Na początku w tym procesie produkowany jest wysokoglukozowy, po czym produkt wysokofruktozowy uzyskuje się przez przekształcenie glukozy do fruktozy. W tym procesie dochodzi też do jego oczyszczenie i zagęszczenia poprzez odparowanie wody, dzięki czemu otrzymuje się konsystencje syropu.
Uzyskany w efekcie słodzik to właśnie syrop glukozowo-fruktozowy, który pojawia się też pod innymi nazwami takimi jak: izoglukoza, syrop wysokofruktozowy lub wysokofruktozowy syrop kukurydziany- HFCS, czyli high fructose corn syrup.
Wykorzystany proces przetwórstwa umożliwia na pozyskanie gęstego, bezbarwnego lub słomkowego syropu, o wyjątkowo dobrych właściwościach przemysłowych. Dla producentów ważna jest zwłaszcza niska cena tej substancji, ale też to, że syrop ten nie wysycha i nie krystalizuje się.
Właśnie dlatego, pewne produkty, mogą na dłużej zachować swoją strukturę. Dystrybucję oraz zastosowanie ułatwia też jego lejąca się konsystencją. Ta substancja słodząca dobrze wiąże, skleja, wypełnia i podkreśla walory smakowe produktów.
Syrop wysokofruktozowy- w jakich produktach jest obecny?
Znajdziemy syrop glukozowo fruktozowy zwłaszcza w różnej maści słodyczach, kolorowych napojach, jak i jogurtach. Jest on też składnikiem napojów alkoholowych, takich jak piwo. Ważne jest więc to, aby przed kupnem danego artykułu zawsze czytać jego etykietę. Syrop glukozowo fruktozowy występuje w:
- Dżemach, owocach kandyzowanych i wsadach owocowych- obok takich składników jak owoce, substancja żelująca, cukier i regulator kwasowości, często pojawia się też syrop wysokofruktozowy,
- Piwach, likierach, kolorowych alkoholach- tą substancje słodzącą można też spotkać w smakowych piwach, jak i innych napojach alkoholowych o wyraźnym smaku (np. tequili),
- Gotowych sosach i dipach- na przykład w popularnych sosach do mięs typu barbecue,
- Słodyczach, lodach, ciastach- w takich produktach występuje często syrop glukozowy, syrop glukozowo fruktozowy, cukier z trzciny cukrowej, czy też innego typu słodziki,
- Jogurtach, serkach, deserach mlecznych- uważać trzeba też na wszelkiej maści jogurty, które mogą wydawać się zdrowe, jednak oprócz częstego składnika w nich jakim jest cukier rafinowany, pojawia się też syrop glukozowo fruktozowy,
- Kolorowych napojach- substancja słodząca występuje zarówno w tych gazowanych, jak i niegazowanych.
Wpływ syropu glukozowo fruktozowego na zdrowie człowieka
Obie substancje, czyli glukozo oraz fruktoza występują naturalne w żywności nieprzetworzonej. Glukoza dostarcza organizmowi energii, jest łatwo metabolizowana w ciele i przechowywana w postaci glikogenu w mięśniach oraz wątrobie.
Fruktoza to monosacharyd, który poprzez przemiany metaboliczne odbywające się w wątrobie jest przekształcany do glukozy. Nadmiar glukozy ulega transformacji do cząsteczek tłuszczu, a więc trójglicerydów, które są odkładane w formie tkanki tłuszczowej.
Warto przeczytać:
Nadmierne spożycie fruktozy może więc doprowadzać do nadwagi i otyłości. Syrop ten okazuje się niebezpieczny zwłaszcza dla młodych osób, które często sięgają po słodycze i kolorowe napoje.
U osób dorosłych nadmierne spożycie syropu wysokofruktozowego może prowadzić do wystąpienia niealkoholowego stłuszczenia wątroby. Przez wzrost stężenie kwasu moczowego, może natomiast powstać dna moczanowa.
Skutki spożywania sporych ilości produktów z tą substancją słodzącą to:
- wzrost stężenia kwasu moczowego, prowadzącego do rozwinięcia się dny moczanowej,
- powstanie zaburzeń gospodarki lipidowej,
- nadciśnienie tętnicze,
- insulinooporność,
- cukrzyca typu 2,
- nadwaga i otyłość,
- zwiększone ryzyko chorób układu sercowo naczyniowego,
- kamica nerkowa,
- próchnica,
- tworzenie się reaktywnych form tlenu,
- niealkoholowe stłuszczenie wątroby,
- zaburzenia ośrodka głodu i sytości.
Czy syrop glukozowo-fruktozowy jest szkodliwy?
Naukowcy do tej pory przeprowadzają badania dotyczące szkodliwości tego zamiennika cukru, który jest obecny w wielu produktach spożywczych. Jak wiadomo, nadmiar węglowodanów prostych w diecie ma zawsze negatywny wpływ na organizm i bez znaczenia jest w tym wypadu ich źródło pochodzenia.
Dla człowieka największym zagrożeniem jest przede wszystkim spożycie artykułów wysokoprzetworzonych, czyli tych bogatych w puste kalorie. Właśnie w nich dominuje roztwór glukozy i fruktozy. Sporadyczne spożycie produktów z syropem wysokofruktozowym oczywiście nie będzie stanowiło aż tak dużego zagrożenia dla zdrowia organizmu.
Substancja ta zaliczana jest do grupy dodatków do żywności o statusie GRAS, a więc jest ona uznawana za bezpieczną i nie ma żadnych wskazań dotyczących jej ograniczeń spożycia. Nie należy jednak zbyt często sięgać po produkty wysoko przetworzone, gdyż mogą one prowadzić do zaburzeń metabolicznych.
Syrop glukozowo fruktozowy a cukier
Syrop glukozowo fruktozowy jest często substancją dodawaną zamiast cukru albo też wraz z nim, jako dodatkowa substancja poprawiająca smak danego produktu. Współcześnie trwają w dalszym ciągu badania tam tym syropem, a naukowcy chcą sprawdzić, czy też on większym złem od cukru, czy może odwrotnie.
Jak na razie wiadomo, wiele zależy od procentowego udziału fruktozy w produkcji syropy. Wszystkie te zawierające jej 55 procent, są gorsze od białego cukru.
Warto pamiętać, iż spożycie jednej porcji produktu (do 300 g) słodzonego syropem glukozowo-fruktozowym jest równoznaczne z dostarczeniem organizmowi maksymalnej możliwej dawki cukrów prostych w diecie na dobę. Producenci słodzików zajmują się też wytwarzaniem izoglukozy z 90-procentową zawartością fruktozy.
Niestety na etykietach nie ma informacji dotyczących rodzaju wykorzystanego syropu, a więc nie można go rozpoznać. Cukier i syrop glukozowo fruktozowy nie różnią się zbytnio, jeśli chodzi o ich szkodliwość. W sprzedaży dostać można wiele zdrowszych zamienników cukru, które nie mają tak niekorzystnego działania na organizm. Jest to między innymi:
- ksylitol,
- erytrytol,
- stewia,
- maltitol.
Niektóre sklepowe produkty są też słodzone syropem daktylowym, miodem czy też cukrem brązowym.
Syrop glukozowo-fruktozowy – jak pozbyć się go z diety?
Najważniejsze jest to, aby przed zakupem danych produktów spożywczych, zawsze czytać ich etykiety. Chcąc wyeliminować ten słodzik ze swojego codziennego menu, nie należy sięgać zwłaszcza po sklepowe słodycze oraz kolorowe napoje.
Im mniej przetworzone produkty będziemy wybierać, tym lepiej. Dobrze jest kupować tylko naturalne jogurty, do których można dodać w miarę potrzeby świeże owoce. Niepolecane są też soki owocowe, napoje gazowane, czy też smakowe piwa.
